Oogsten en bewaren in november

• De laatst geplukte appels en peren kun je het best bewaren in een goed geventileerde ruimte met een temperatuur tussen de 0 en 10 graden Celsius, zoals een onverwarmde zolder, een kelder of een geïsoleerde schuur. Zorg dat de vruchten goed droog zijn en pak ze stuk voor stuk in in vetvrij (kranten)papier of bakpapier, om te voorkomen dat ze uitdrogen. Leg ze in een kistje of op een plank.
• Oogst de laatste bloemkool, Chinese kool, koolrabi, spinazie en radijsjes.
• Oogst knolraap, knolselderie, paksoi, pastinaak, prei, lof, schorseneren, topinamboer, de eerste spruitjes en rammenas.

Planten en zaaien in november

• Fruitbomen, zoals een vijg en druif, plant je op een zonnige plek in goed gedraineerde, vruchtbare grond.
• Blauwe bessen houden van zure grond. Je kunt de struik ook prima in een grote pot met rododendrongrond planten.
• Rabarber is een sterke plant die jarenlang mee kan als je hem goed verzorgt. Geef hem een zonnige plek en verbeter de grond met compost of oude stal- of paardenmest. Zet de planten minstens 90 centimeter uit elkaar en laat de kroon net boven de grond uitkomen.
• Ook winterharde kruiden als citroenmelisse, kervel, munt en venkel kun je nu nog in de volle grond of een pot planten. Munt kun je beter niet in de volle grond planten, want dat is een enorme woekeraar.
• Tuinbonen en erwten kun je nu nog in de volle grond zaaien.
• In een bakje in de vensterbank kun je kiemgroenten als tuinkers zaaien.

Onderhoud in november

• Snoei de druif tot op drie knoppen en bind jonge twijgen aan.
• Snoei bessenstruiken en fruitbomen. Van zwarte en rode bessen en van kruisbessen kun je nu ook stekken nemen.
• Spit lege moestuinbedden om, verwijder al het onkruid en verbeter de grond met verse compost. Ook kun je een beschermende laag mulch over de bedden verspreiden of nog groenbemesters zaaien.
• Zet potten met vorstgevoelige fruitbomen, bessenstruiken en kruiden als laurier op een beschutte plek, bijvoorbeeld tegen de warme gevel van het huis. Bescherm ze tijdelijk tegen strenge vorst met noppenfolie of vliesdoek.
• Zet steunen bij hoge groenteplanten als spruitjes en boerenkool.
• Dek de composthoop af met dennentakken of rabarberblad.